De continue uitdaging van persoonlijk leiderschap
Wanneer je leiding geeft, kun je niet om persoonlijk leiderschap heen wanneer je authentiek wilt zijn. Een CEO bijvoorbeeld die in zijn presentaties mensgerichtheid verkondigt terwijl hij zich in het dagelijkse leven achter dichte deuren en assistenten verschuilt, is simpelweg niet geloofwaardig. ‘You hear the talk, you don’t see the walk.’ Of je nu leiding geeft aan tig medewerkers of alleen aan je gezin, je inspireert vooral wanneer je zelf naleeft wat je zegt.
“Je inspireert vooral wanneer je zelf naleeft wat je zegt.”
Dat klinkt als een uitdaging en dat is het ook. Sterker nog, het is er eentje die continu blijft, want het gaat om leiding nemen over jezelf. Vaak ben je je eigen grootste vijand. Denk maar eens aan dat ene overleg dat je door je plotselinge gebrek aan diplomatie verknalde – natuurlijk speelden die slapeloze nacht, ruzie met je partner of stress over dat ene project mee. Of denk eens aan de goede voornemens die je misschien ooit had, in hoeverre had je die na twee maanden nog? Meestal saboteer je jezelf na een paar weken al. Je hoofd geeft je dan al snel intelligente redenen waarom die sabotage toch handig was ‘YOLO: you only live once’ of ‘iedereen doet het dus waarom ik niet meer?’ Maar hoe kan het dan wel lukken om te handelen zoals je het ten diepste voor ogen hebt en waarmee je anderen wilt inspireren?
Bewustzijn
Ten eerste vraagt het om bewustzijn. En ten tweede om mededogen, want het zal je vast niet elke dag lukken en gelukkig is er morgen weer een dag. Als je dan geen mededogen met jezelf hebt, veroordeel je jezelf al snel, wat een boel overbodige gedachten oplevert en je veel energie kost. Bewustzijn kun je al snel vergroten door jezelf deze vragen te stellen:
Wat ben ik nu aan het doen?
Is dit ook wat ik echt wil doen?
En wat is dan het effect van wat ik doe?
Daarnaast zijn er vier punten die je helpen om leiderschap in jezelf en leiderschap buiten jezelf op één lijn te krijgen.
Zorg voor veiligheid
Veiligheid is hier een omgeving waarin mensen vragen kunnen stellen, kwetsbaar durven zijn en henzelf mogen ‘delen’. Je ‘deelt’ jezelf wanneer je vertelt hoe iets voor jou is, zonder direct aan te wijzen wie of wat de veroorzaker is. Zo’n omgeving stimuleert openheid, samenwerking en creativiteit. Maar wanneer je zelf niet op z’n tijd kwetsbaar bent en je emoties toelaat, dan creëer je die veiligheid niet voor jezelf. Het is dan moeilijk die voor anderen te creëren. Je kunt erover praten, maar het is er niet echt en mensen krijgen dat snel door.
Believing eyes
Logisch dat je wilt dat je teamleden en gezinsleden aan hun talenten werken. Dat is handig voor de groep en zo komen ze tenslotte verder in de wereld. Je weet dat aanleg niet genoeg is, nee, er moeten ook vlieguren worden gemaakt. Daar ben je helemaal voor! Maar wist je dat geloven in andermans talent ook enorm kan helpen? Als iemand ergens aanleg voor heeft, wil dat nog helemaal niet zeggen dat hij of zij ook beseft dat het uniek is. Of dat er überhaupt vertrouwen in hem- of haarzelf en het talent is. Believing eyes is een term die auteur Sonia Choquette in haar boek ‘Volg je gevoel’ noemt. Jij kunt de believing eyes zijn voor een ander, door talent te benoemen en vertrouwen te geven. Geloof in de ander en doe het dan ook meteen voor jezelf en je eigen talenten.
Jezelf zijn
Goed, je gaat tijdens een vergadering niet precies hetzelfde doen als wanneer je thuis op de bank ligt. Krabben aan je kont of snauwen tegen de (kantoor)hond doe je waarschijnlijk niet snel op je werk tussen anderen. Maar als je steeds ander gedrag laat zien en er echt andere woorden uit je mond komen in diverse situaties, is er iets mis. Waar ben jij dan? Op een gegeven moment kun je het overzicht kwijtraken van de rollen die je mogelijk speelt. Sowieso vraagt het om continue alertheid, wat veel energie van je vergt. En voor anderen kan het wat irrationeel en ongrijpbaar overkomen. Jij wilt zelf weten met wie je te maken hebt, geef anderen dan ook zoveel mogelijk de echte jij.
Besef wie je dient
Het woord dienen komt hier uit de context van dienend leiden, oftewel Servant-Leadership. Het impliceert helpen, maar het gaat verder dan dat. Dienen draait onder meer om jezelf, je mogelijkheden en talenten in te zetten voor anderen en voor het grotere geheel aan organisatie, omgeving, natuur, wereld en een betere toekomst. Wat mij hierin helpt om steeds te bepalen of ik dit toepas en hoe dan, is de volgende vraag die geïnspireerd is door Daan Fousert, degene die Dienend-Leiderschap naar Nederland haalde:
Wie dien ik nu hiermee?
Het zijn maar vijf woorden, maar ze houden je een grote spiegel voor waarbij je al snel kunt beseffen wat je aan het doen bent. En beter nog: door deze zin paraat te hebben, kan ik mijn gedrag en woorden van tevoren bijsturen naar hoe ik ze ten diepste wil hebben, in plaats van me te laten leiden door korte-termijn-denken of egocentrische impulsen.
Als je per woord naar de zin kijkt, kun je wellicht de grote implicatie van deze vijf woorden zien.
WIE – voor wie is het wat ik nu doe, is dat voor een ander, voor iets anders of voor mezelf en voor welk deel van mezelf dan? Is dat voor mij als ziel met een missie voor een betere wereld of voor mij als mens die iets wil, ongeacht wie of wat dan ook en wel graag nu meteen?
DIEN – elke handeling heeft een effect, misschien wel meer effecten. Ben je je ervan bewust wat je precies aan het doen bent en neem je verantwoordelijkheid voor je gedrag? Elke handeling is een keuze, zelfs iets niet doen. Kun je leven met wat je neerzet en met wat het effect hiervan is?
IK – door de ‘ik’ te benoemen, breng je het terug naar jezelf. Natuurlijk kan een situatie door iemand anders zijn ontstaan. Maar jouw reactie is van jezelf en de keuze van je handelen is echt jouw verantwoordelijkheid.
NU – het gaat over dit moment. Je helpt een open communicatie door het over het heden te hebben en oude koeien rustig in de sloot te laten. Je weet vast wel hoe zinnen als ‘jij ook altijd’ ‘dat doe je nooit hè, jammer’ je kunnen raken wanneer iemand ze tegen je zegt. Gebruik de woorden ‘altijd’ en ‘nooit’ dan ook spaarzaam en houd het bij het nu. Dat is vaak al uitdagend genoeg.
HIERMEE – wat is het feitelijk dat je aan het doen bent, waar gaat het hier eigenlijk om? Wil je iets zeggen of ga je iets doen? Wat levert je actie op? Soms zijn we bijvoorbeeld gewend om te laten zien hoe slim we zijn. Door iemand te corrigeren met zijn grammatica bijvoorbeeld, maar wanneer je het doet als iemand een presentatie houdt, wat is dan je bedoeling hiermee? Of wanneer je zegt ‘ik wist het wel, ik had het je toch al gezegd’. Is dit dienend voor de sfeer, voor de onderlinge band of toch voor jouw gevoel van superioriteit? Roddelen en klagen vallen ook in de laatste categorie. Je brengt er niemand mee verder en je maakt jezelf er kleiner mee. Bepaal steeds de integriteit van jezelf ‘hiermee’ en til jezelf en de ander naar een hoger niveau.
Je bewust zijn van je gedrag en je woorden en daarbij steeds bepalen of het in lijn is met hoe je zelf leeft is een interessante uitdaging. Maar wel één die persoonlijke ontwikkeling bevordert en je leiderschap enorm geloofwaardig maakt.
Wie dien jij trouwens door dit te lezen?
