Organisatie-verandering kan niet zonder persoonlijke ontwikkeling

Waarom duurt het toch zo lang om een verandering door te voeren in mijn organisatie?" vroeg iemand uit het publiek tijdens mijn lezing. Ik vond het een stoere vraag, want daarmee liet hij zien dat het niet helemaal van een leien dakje ging, dat veranderen.

Mijn antwoord: Omdat het hier gaat mensen én hun persoonlijke ontwikkeling. Een organisatieverandering doorvoeren staat niet los van persoonlijke ontwikkeling van de mensen die het betreft. Mensen hebben los te komen van verwachtingen, het oude los te laten en het onbekende nieuwe in te stappen.

Daar gaat niet iedereen even snel in. De één ontwikkelt zich op een ander tempo dan de ander. En ontwikkeling valt niet af te dwingen. Doordouwen werkt niet. Mensen moeten er klaar voor zijn. Al kun je er wel een klein beetje bij helpen...

Denk maar eens aan het alom bekende grassprietje, waarbij het bijzonder weinig zin heeft om eraan te gaan trekken om hem harder te laten groeien. Wat je wél kunt doen is de omstandigheden zo gunstig mogelijk maken!

In m'n laatste boek 'JA zeggen JA doen' haal ik in het hoofdstuk 'Ruimte doet wonderen' een verhaal aan over een tomatenplantje. Die wordt zo groot als zijn pot. Hoe groter de pot, hoe groter de plant. Ken je dat effect? Het leuke is dat wij mensen net tomatenplantjes zijn, we hebben ruimte nodig om te groeien, om te ontwikkelen. Als je iemand teveel op zijn of haar huid zit, dan gebeurt juist het tegenovergestelde. Mensen kruipen in hun schulp. En in die schulp gebeurt niks. Stilstand. Bevriezing. Angst verlamt. Van binnen dan hè? Van buiten hoeft helemaal niks zichtbaar te zijn...

Wat je wel ziet is JA zeggen NEE doen.

Hoe mooi zou het zijn als we mensen écht zouden kunnen zien in wat de organisatieverandering van ze vraagt? Hoe mooi zou het zijn als mensen zichzelf ook écht durven te laten zien in wat voor emoties die verandering bij ze oproept?

Verandering roept altijd emoties op

Soms staat er misschien iemand te springen van blijdschap. En jij hebt er zelf ook ongelofelijk veel zin in, jij ziet het helemaal voor je. Maar... voor velen roept de verandering vaak 'negatieve' emoties op: weerstand, angst voor het onbekende, angst voor verlies. Mensen zijn bang niet meer te kunnen leveren wat er van ze gevraagd wordt. En impliciet betekent dit dat ze niet meer op de waardering kunnen rekenen waar ze het toch wel voor doen. Misschien raken ze hun baan wel kwijt. Verandering raakt een gevoel van onveiligheid.

Niet iedereen is even veilig opgegroeid, veel mensen kennen een gevoel van onveiligheid. Of het nu was dat ze met hun emoties niet terecht konden bij hun ouders, leraren etc. Of dat hun mening er niet echt toe deed als kind. Of misschien ben je zelfs wel gepest en heb je je daar ontzettend alleen in gevoeld. Dan is 'gewoon' uiten hoe je je voelt, niet zo normaal.

Zie - als mensen niet zo snel mee kunnen komen in een verandering - dat daar een reden voor is. Zie dat het geen onwil is. Het is geen weerstand om de weerstand. Ze zijn niet lastig, ze willen gehoord worden!

Nu gaat het er nu natuurlijk helemaal niet om dat je je hele hebben en houden wat betreft je jeugd hoeft te delen op je werk, begrijp me niet verkeerd. Mijn punt is dat we allemaal mens zijn, met een flinke rugzak aan bagage, aan wat we allemaal 'geleerd' hebben vroeger en wat soms helemaal niet meer zo handig is als volwassene, om mee rond te lopen. Maar het IS er wel. Het is een gegeven dat veel mensen hiermee kampen, ook bij jou in je organisatie.

Zie - als mensen niet zo snel mee kunnen komen in een verandering - dat daar een reden voor is. Zie dat het geen onwil is. Het is geen weerstand om de weerstand. Ze zijn niet lastig, ze willen gehoord worden!

Wat je kunt doen is met elkaar in gesprek gaan over wat er nu écht speelt, over wat de verandering oproept bij de ander. Alleen al het uiten hiervan helpt. Het is zo belangrijk te erkennen wat er is, daarmee smelt al minstens de helft van de weerstand. Een belangrijke tip: wees echt oprecht nieuwsgierig en open als je dat gesprek in stapt, anders gaat het niet werken, dan zorgt jouw houding voor nog meer onveiligheid.

Het doel: samen door de weerstand bewegen, al is het op een ander tempo dan jouw tempo. Maar: wel vooruit!

Wat het mooie hiervan is, is dat de verandering gedragen wordt, omdat je mensen ziet in hun proces, je ze meeneemt. En zo loopt hun persoonlijke ontwikkeling mee in de pas met de organisatieverandering. En ja dan duurt het misschien wat langer, maar je gaat wel sámen de juiste kant op. En dat is GOUD waard!